43. Het Aquariustijdperk en symbiotisch leven

Waar kunnen we naar uitzien wanneer het Aquariustijdperk aanbreekt?
Het zijn niet alleen astrologen die binnen afzienbare tijd grote veranderingen verwachten, maar ook wetenschappers, ontwerpers en filosofen.

Onlangs stuitte ik op de ideeën van milieufilosoof Glenn Albrecht. Hij is een toekomstdenker, wiens ideeën hier en daar al worden opgepakt. Volgens deze Australiër zijn we op weg naar het Symbioceen. Na het (quasi geologische) tijdperk van het Antropoceen, waarbij de mens (antropos) een grote, vaak negatieve invloed op de natuur van planeet Aarde had en nog steeds heeft, breekt volgens hem dit nieuwe tijdperk aan.

In het Symbioceen zal de mens samenwerken mét de natuur (in plaats van ertegen) en voelt hij zich onderdeel ervan. We worden ons dan bewust van al die symbiotische relaties die bestaan tússen levende wezens en binnenín die levens wezens zelf.

Wat is symbiose? Op het internet vond ik deze definitie:
“Bij symbiose leven twee organismen van verschillende soorten langdurig samen. En dat is voor minstens een van de twee gunstig of zelfs noodzakelijk.”

Dat samenleven ‘in symbiose’ op grote schaal nodig en zelfs noodzakelijk is, daarvan dienen we de consequenties te aanvaarden op alle niveaus van samenleven. Het zal ons goed doen, want we worden er fysiek, sociaal en emotioneel sterker van.

Glenn A. Albrecht was in zijn werkende leven hoogleraar milieukunde. Vanaf 2014 kreeg hij de tijd naar diepere samenhangen te zoeken.
Hij constateerde dat er veel emoties denkbaar zijn bij de negatieve effecten van, dan wel de positieve oplossingen voor de enorme milieu- en klimaatproblematiek, maar dat er voor die emoties geen woorden bestaan.

Daarom bedacht hij nieuwe woorden. Om zo in kaart te brengen wat het doet met mensen wanneer zij boos of verdrietig zijn over weer een nieuwe aantasting van het natuurlijke evenwicht in bodem, lucht of water, of wat mensen juist blij maakt bij het beleven van authentieke natuur. Het boek dat hij hierover schreef heeft als titel: Earth Emotions, New Words for a New World, 2019.

Ik noem er een paar. Solastalgia: heimwee naar hoe het was, het verdriet over de achteruitgang van onze natuurlijke omgeving. Symbioment: de erkenning van het geheel van samenhangende levende systemen, waar we zelf deel van zij (terwijl we ‘het milieu’ als iets buiten en rondom ons zien.) Eutierria: gevoel van eenheid met de Aarde en al haar levenskrachten.

Als emeritus hoogleraar milieukunde geeft hij haarfijn aan waar en waarom begrippen als duurzaamheid, duurzame ontwikkeling en veerkracht zijn uitgehold. Volgens hem hebben deze woorden te weinig veranderingen ten goede gestimuleerd. De begrippen zijn als het ware gekaapt door bedrijven, die onder de dekmantel van positieve doelstellingen eigen gewin bleven nastreven.

Foto Wim

Symbiotisch leven zou de norm moeten zijn en zal de norm worden, is de overtuiging van Albrecht. Jezelf onderdeel weten van alle leven op Aarde, je daarvan bewust zijn en ernaar handelen, ten behoeve van Aarde en mensheid.

Hij gaat in op de enorme kennis die de laatste 50 jaar over symbiotisch leven is opgebouwd. Het in stand houden of herstellen van ecosystemen is niet iets wat zich buiten ons afspeelt. Neen, wij zijn er onderdeel van en het is onmisbaar voor ons overleven.

Albrecht zegt: let op, wij als mens kunnen ook alleen maar (over)leven omdat talrijke bacteriën in onze darmflora werk doen dat voor ons welbevinden onmisbaar is. Ook leven er schimmels en virussen in ons lijf, die in principe sámenwerken met ons lichaam als organisme.

Zo kun je dus kijken naar mensen als organismen, maar ook naar groepen van mensen: sociale organismen. Het idee loslaten dat we op zichzelf staande levende wezens zijn, maar benadrukken dat we van elkaar afhankelijk zijn; en dat dat geen nadeel is maar in ieders voordeel, mits we met dit principe bewust omgaan.

Vervolgens zoekt hij nog dieper en zegt hij: die wederzijdse afhankelijkheid zou je ook levenskracht kunnen noemen, een kracht die dicht komt bij liefde, ‘liefde als een onzichtbare, ondeelbare eenheid’. Denkers als Rudolf Steiner, Carl Jung en Erich Fromm haalt hij aan, om te tippen aan die verborgen kracht in de natuur.

Albrecht wordt enthousiast bij het woord ‘spirit’, maar hij stelt een wereldse vorm van spiritualiteit voor, want verder wil hij (nog) niet gaan.

Gelukkig kom ik de laatste tijd in krant en op tv nogal wat initiatieven en acties tegen van mensen die als het ware bij Glenn Albrecht in de leer zijn geweest. Zijn het tekenen die wijzen op de verwachte overgang naar het Aquariustijdperk?

Meer weten? Lees zijn boek. Of bekijk de VPRO Tegenlicht documentaire van maandag 21 november 2022, getiteld ‘Welkom in het Symbioceen’.